بررسی سیلاب غرب تهران از زاویه دیگر؛
دلیلهای زمین شناسی وقوع رانش در امامزاده داود
وبلاگ آفتاب: بگفته مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، شیب زیاد و هوازدگی بسیار شدید و عدم وجود پوشش گیاهی خاص منجر به وقوع سیل در ˮامامزاده داودˮ شده است. وی اصرار کرد که باتوجه به شیب دامنه های ارتفاعات شمالی تهران و ادامه دار بودن بارندگی های متاثر از سامانه ˮمونسونˮ، ممکنست این رویداد برای سایر مسیل ها چون ˮگلاب درهˮ، ˮکنˮ و ˮدارآبادˮ نیز تکرار شود.
به گزارش وبلاگ آفتاب به نقل از ایسنا، در ساعت ۱۳ روز ۴ مرداد ماه سال ۱۳۶۶ سیل ویرانگری در شمیران و مناطق شمالی تهران صورت گرفت که سبب ویرانی تعداد قابل توجهی از مناطق مسکونی شده و عده کثیری از افراد حاضر در منطقه در اثر جریان شدید و گل آلود سیل جان خودرا از دست دادند.
شدت رگبار این رویداد به اندازه ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلی متر بارش ثبت گردید و این حجم از بارش در مدت زمان کوتاهی توانست سیلاب عظیمی را از رودخانه "گلاب دره" به حرکت درآورد و به همراه خود صدها تُن گِل و لای و سنگ را در راه رودخانه "گلابدره" و رودخانه "دربند" به سمت میدان تجریش حمل کرد.
البته داستان به همین جا ختم نشده بلکه سیلاب بعد از ورود به "گلاب دره"، خیابان های "دربند"، بوسیله خیابان "جعفرآباد" و خیابان "دربند" و خیابان "ثبت" یا "شهرداری" و کوچه "ناودانک" و "تابش" به سمت تجریش حرکت کرد و در طول مسیر به خانه ها و خودرو ها خسارت فراوان وارد کرد تا در نهایت سیل به میدان تجریش و میدان قدس رسید. این سیل گِل و لای در آن سال از میدان قدس به خیابان "شریعتی" وارد شده و تا حوالی "میرداماد" پیش رفت.
در میدان تجریش قسمتی از سیلاب به درون زیرگذر درحال ساخت وارد شد و بخش دیگر داخل تکیه بزرگ تجریش و راهروی بازار تجریش شد که به مغازه های داخل تکیه و بازارچه و مغازه ها لطمه زد. سپس سیل وارد مسجد "همت" تجریش و از آنجا به داخل محوطه حرم امامزاده صالح(ع) وارد شد.
در بامدادان امروز پنج شنبه ۶ مرداد ماه نیز شاهد وقوع چنین پدیده ای ولی این دفعه در "امامزاده داود" بودیم. پدیده ای که بگفته مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به سبب بارش های متاثر از جریان های "مونسونی" است.
سامانه "مونسون"، جریان هوای برخاسته از شبه قاره هند است که محیطی با فشار کم را به وجود می آورد. این هوا نخست منبسط شده سپس سرد می شود، آنگاه رطوبتی را با خود حمل می کند که این رطوبت در نهایت تبدیل به ابر و باران می شود.
وقوع سیلابی که ادامه دار است!
دکتر رضا شهبازی در گفت و گو با ایسنا، رانش بامدادان امروز در منطقه امامزاده داود را در رابطه با بارش های تابستانی دانست و اضافه کرد: این بارش ها تحت تاثیر امتداد "مونسون "ها هستند و اگر مونسون ها، بارش خودرا تنها در جنوب شرق کشور تخلیه کنند، جریان های خشکی می شوند که گرد و غبار را به همراه دارند و اگر رطوبت زیادی ایجاد کنند، پدیده ای می شود که ما در امامزاده داود مشاهده می نماییم.
وی با تاکید بر این که سابقه چنین بارش ها و رویدادهایی را در کشور داریم، اظهار نمود: متاسفانه اتفاقی که در امامزاده داود رخ داده همزمان با سالگرد سیلاب گلاب دره در تجریش (۴ مرداد ماه سال ۱۳۶۶) شده است. این رویداد نیز در آن سال اتفاق ناگواری بود.
***پیش بینی های هواشناسی نشان میدهد امشب و فردا شب نیز این بارندگی ها را داشته باشیم. ما این رویداد را در امامزاده داود شاهد بودیم ولی باید توجه داشته باشیم که با ادامه دار بودن این بارش ها، ممکنست چنین رویدادی که در امامزاده داود رخ داد، در همه مسیل های شمالی تهران از امامزاده داود تا کن، تجریش، گلاب دره، دربند و دارآباد تکرار شود.
شهبازی اشاره کرد: در نظر داشته باشید که ارتفاعات شمال تهران به آسانی می توانند توده های باران زا را به تله بیاندازند چون بسیار مرتفع هستند ضمن آنکه شیب توپوگرافی آنها نیز بسیار تند است.
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، کوچک بودن حوضه های آبخیزداری را از دیگر خاصیت های ارتفاعات تهران نام برد و تصریح کرد: شرایط توپوگرافی به همراه شکل حوضه، باعث شده است که زمان تمرکز در این حوضه های آبخیز شمالی تهران کوتاه باشد و به سرعت بارش ها تبدیل به سیلاب می شوند.
وی افزود: این گفته به این معنا است که بارندگی هایی که در ارتفاعات رخ می دهد به سرعت تبدیل به سیلاب می شود.
شهبازی به وضعیت واحد زمین شناسی در شمال تهران اشاره نمود و توضیح داد: از نظر واحدهای زمین شناسی درست است که بصورت عمومی در منطقه سازند کرج (یک ساختار زمین شناسی) هستیم ولی واحدهای شِیّلی (یک ساختار زمین شناسی)حساس به فرسایش زیادی وجود دارد و وجود شیب تند در این ارتفاعات موجب می شود که واریزها به سبب وجود فرسایش و هوازدگی، رخ دهد و در نتیجه هر سیلابی که در این منطقه رخ دهد، حجم زیادی از رسوبات را از این دامنه ها جمع می کند و به همراه خود به پایین دست می آرود.
این محقق حوزه مخاطرات با تاکید بر این که این اتفاقی است که بامدادان امروز در منطقه امامزاده داود رخ داده است، اظهار نمود: جزئیات بیشتر پس از انجام بازدید و تحقیقات میدانی ارائه می شود و ما هم اکنون عازم این منطقه هستیم ولی در این رویداد مساله مهم این است که پیش بینی های هواشناسی نشان میدهد امشب و فردا شب نیز این بارندگی ها را داشته باشیم.
شهبازی، تصریح کرد: ما این رویداد را در امامزاده داود شاهد بودیم ولی باید توجه داشته باشیم که با ادامه دار بودن این بارش ها، ممکنست چنین رویدادی که در امامزاده داود رخ داد، در همه مسیل های شمالی تهران از امامزاده داود تا کن، تجریش، گلاب دره، دربند و دارآباد تکرار شود.
دلیل همراه شدن حجم زیاد گِل و لای با سیلاب
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی درباب ورود حجم زیادی رسوبات به امامزاده داود را طبیعی دانست و در این زمینه توضیح داد: این منطقه دارای شیب زیاد و هوازدگی بسیار شدید می باشد ضمن آنکه استقرار پوشش گیاهی خاصی در این دامنه پُر شیب وجود ندارد.
وی افزود: در این رویدادها شدت و مدت بارندگی نیز مهمست یعنی در یک مدت کوتاهی بارش شدیدی رخ داده.
شهبازی با تاکید بر این که رخداد چنین پدیده هایی زیاد نیست، اظهار نمود: چنین رویدادهایی ممکنست هر یک دهه رخ دهد. البته ما در سال ۱۳۹۸ نیز شاهد این رخداد در این منطقه بودیم و این نشان میدهد که زمین آمادگی لازم را برای جذب این میزان آب در فصل خشک ندارد.
وی تصریح کرد: بدین جهت طبیعی است که حجم زیادی از رسوبات به سمت پایین دست هدایت شود و لازم است که مردم در پیرامون این حوضه ها وارد نشوند.
دلایل ورود رسوبات به منطقه امامزاده داود
شهبازی با تاکید بر این که در این پدیده فرونشست اثرگذار نیست، اظهار داشت: شیب زیاد، توپوگرافی، شدت بالای بارش و نفوذپذیری کم واحدهای زمین شناسی سبب این رویداد شده است و سبب شده که این بارش به سرعت به روان آب تبدیل شوند.
وی اضافه کرد: روان آب ها، سیلاب را شکل می دهند و در صورتیکه مواد لازم را در اختیار داشته باشند، حجم زیادی از رسوبات را با خود حمل می کنند.
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی در آخر با اعلان اینکه چنین پدیده هایی قابل مدیریت است، اشاره کرد: مدیریت این پدیده بیشتر به حوزه های آبخیزداری بر می گردد. ماموریت آبخیزداران این است که چنین رخدادهایی را مدیریت کنند و وظیفه ما در سازمان زمین شناسی این است که چنین پدیده هایی را شناسایی و اعلام کنیم؛ چونکه این رخدادها، پدیده های چند بعدی است و زمین شناسی دراین زمینه محوریت دارد.
منبع: وبلاگ آفتاب
itemprop="bestRating">5
673
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب