پنجشنبه های مستند در مهر؛
ساختمان سازی که یک ماکسیما به مامور شهرداری رشوه داد
به گزارش وبلاگ آفتاب مسعود کارگر کارگردان مستند تلکه بیان کرد که این مستند درباره فساد اداری و رشوه به صورت خرد در فرایند ساختمان سازی است.
مسعود کارگر کارگردان مستند «تلکه» همزمان با عرضه اینترنتی این مستند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: این مستند درباره فساد اداری و رشوه بصورت خرد است. یعنی در این مستند به فسادهای کلان چند میلیاردی نپرداخته ایم و سراغ فسادی رفته ایم که کارمندان میانی درگیر آن هستند. افرادی در سطح بنده و هم طبقه های بنده که کارمند هستند، هر یک بواسطه شغل خود با فسادهایی درگیر هستند و سیستم اداری مریض به آنها این فرصت را می دهد که گرفتار فساد شوند. ما در این مستند به این طور فسادها پرداخته ایم و مشخصاً روی رشوه تمرکز کرده ایم. وی ادامه: نخ تسبیح روایت ما این است که یک نفر که درگیر ساختمان سازی است چگونه درگیر رشوه های مختلف و مختلف می شود و چه اتفاقاتی برای او رخ می دهد. ماجراهایی که در میانه مستند هم لو می رود. مساله ما با کسانی است که راحت رشوه می دهند یا سخت رشوه می دهند در مقابل کسانی که ضررهای مختلف می کنند اما حاضر به پرداخت رشوه نمی شوند. با هر سه گروه در این مستند مواجه می شویم. این مستندساز درباره نگاه انکاری برخی مسئولان نسبت به پدیده رشوه خواری های خرد هم اظهار داشت: حقیقت این است که مسئولان در جریان هستند ولی یا اراده برخورد با آن وجود ندارد یا اساساً صورت مساله را اشتباه متوجه شده ایم. تا آن زمان که احساس کنید، فساد ازطریق یک فرد به وجود آمده است، دنبال راهکار برای پیدا کردن، نظارت و برخورد با همان فرد خواهیم بود. ولی اگر بدانیم فرد مساله نیست و در حقیقت سیستم مساله است و هر فرد دیگری هم جای من بگذارید احتمال تکرار همین فساد وجود دارد، آن وقت متوجه می شویم که باید سیستم را درست طراحی نماییم. اصطلاحاً می گویند برای سیستم باید یک «گیم تئوری» درست طراحی نماییم. شیوه صحیحی از اداره کردن وجود دارد که در آن شما به دنبال آدم فاسد نمی گردید، بلکه سیستم را تغییر می دهید. وی ادامه داد: مثلا اگر سیستم به شکلی طراحی شود که فرد رجوع کننده، مواجهه فیزیکی با کارمند ما نداشته باشد و نداند کارش زیر دست کیست، خواه نا خواه قسمتی از فساد کم می شود، چون من در مقام رجوع کننده نمی دانم باید به چه کسی رشوه بدهم. یا قانونی بگذاریم که اگر پرونده ای بیشتر از ده روز در اختیار یک کارمند بود، به این معناست که به آن پرونده مجوز داده است. اینطور دیگر آن کارمند نمی تواند پرونده من را متوقف نگه دارد تا پولی بپردازم و بعد بخواهد به کارم سرعت ببخشد. طراحی این گیم ها به شکلی است که فساد از بین می رود و دیگر نیازی نیست که به دنبال فاسد بگردیم. همین اصلاحات، تا ۲۰ درصد امکان فساد را پایین می آورد و تا آن زمان که به این سیستم ها دسترسی پیدا نکنیم، با افزایش حراست و نظارت، مشکلی حل نمی گردد. نگهبان روی نگهبان باید بگذاریم و اینطور مشکل اصلی هم حل نمی گردد. این مستندساز افزود: وقتی در یک سیستم فساد از حدی بالاتر می رود، دیگر بحث بر سر این نیست که برای سود بیشتر می توانی فساد کنی، بلکه برای ضرر نکردن باید تن به فساد بدهی! در کارهای ساختمانی گاهی اینطور است که من نوعی ۵ میلیارد تومان سرمایه ام خوابیده است و بین فروش امروز تا هفته بعد، ضرر قابل توجه و یا کاهش سود قابل توجه در بین است. وقتی کار چنین فردی عقب بیفتد باید ضرر و زیان بدهد. در این شرایط فرد مجبور به تن دادن به فساد می شود. در این شرایط تن دادن به فساد دیگر انتخاب نیست و افراد ناگزیر می شوند. کارگردان «تلکه» درباره به کار بردن لفظ «شیرینی» به جای رشوه در فرایند فسادهای خرد هم اظهار داشت: غالباً نانی که می خوریم را تطهیر می نماییم. اسمش را به شکلی تغییر می دهیم که خوردنش خیلی سخت مان نباشد! به طور معمول کارهای غلط همچنین است، اسم ها را تغییر می دهیم تا زشتی کارها از بین برود. وی درباره نبود قوه قاهره ای که بتواند در مقابل پدیده رشوه های خرد ایستادگی کند هم بیان کرد: مساله اصلی همین است که روش برخورد ما با فساد تا به امروز اشکال داشته، برخورد مستقیم به طور معمول ضعیف ترین نوع برخورد با پدیده هایی از این جنس است. نه این که نباید باشد اما انتخاب آخر است. به این راحتی هم این مساله قابل اثبات نیست و برای همین فرد به خودش جرأت این کار را می دهد. مگر این که ما سیستم را طوری طراحی نماییم که امکان فساد از بین برود. کارگر در ادامه توضیحات خود اظهار داشت: در کشورهای غربی که در حوزه مبارزه با فساد کمی جلوتر هستند، می گویند اگر شما یک فساد را گزارش دهید، ۲۰ درصد مبلغ آن متعلق به شماست. این قانون سبب می شود فساد بیشتر از ۶ نفر شکل نگیرد چون که فرد اگر در فساد با ۶ نفر شریک شود، یک ششم پول گیرش می آید اما اگر آنرا لو بدهد، یک پنجم گیرش می آید. با این گیم نظریه ها می توان از فساد سیستمی جلوگیری کرد. خیلی مواقع ما راه را اشتباه رفته ایم. این کارگردان درباره میزان رشوه های پرداختی در زمینه ساختمان سازی که در مستند «تلکه» به آن پرداخته شده است هم اظهار نمود: ارقام رشوه ها متغیر است. از یک مسئول ساده شهرداری که ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان می گیرد تا وقتی که به اداره ثبت می روی و برای خلافی مبالغ بالاتری را باید پرداخت می کردی. این مستند را دو سه سال پیش ساخته ام و نمی دانم ارقام دقیق رشوه های امروز چقدر است. البته یکی هم یک ماکسیما رشوه داده بود. وی درباره مواجهه با افراد رشوه گیر در فرایند ساخت مستند خود توضیح داد: یکی از سوژه های ما خودش رشوه ای را پرداخت کرده بود و از من خواست برای ادامه ماجرا با او همراه شوم. در ماشین دوربین مخفی کار گذاشتیم و سراغ فرد موردنظر رفتیم. طرف ابتدا انکار می کرد اما در ادامه می بینیم که او هیچ احساس گناهی ندارد. اتفاق جالب تر این که پس از ساخت مستند رفتیم این آدم را دنبال کردیم تا ببینیم کجاست، جالب اینجا بود که همین فرد از یک اداره ثبت بیرون آمده بود اما به اداره ثبت دیگری رفته بود. تنها جای او تغییر کرده بود. حتی سیستم حاضر به اخراج نیست! اتفاقاً برخی از بچه های ساختمان ساز می گفتند جای جدیدی که رفته بیشتر زمینه فساد دارد و برای او بهتر شده است! کارگردان «تلکه» در آخر درباره جذاب ترین تجربه خود در فرایند ساخت این مستند هم اظهار داشت: همین دیدار با فرد رشوه گیر تجربه خیلی خاصی برایم بود. شخصاً اهل این جور کارها نبودم و یادم هست دست و پایم از استرس می لرزید زمانی که می خواستیم با این آدم مواجه شویم. خیلی روز پراسترسی بود و هیچ گاه آن روز را فراموش نمی کنم.
itemprop="bestRating">5
1091
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب